Behandeling van Cushing voor hond én mens

Het begon meer dan een jaar geleden. Lana was toen negen jaar, en begon geleidelijk aan steeds meer te eten, te drinken en te plassen. Ze kreeg een opgezwollen buik, haar vacht werd dunner, en ze kreeg zelfs kale plekken hier en daar. De verandering in haar gedrag was bijna nog erger. De vrolijke, actieve, nieuwsgierige Lana veranderde in een futloze, onverschillige schaduw van haar voormalige zelf.

Haar eigenares Femke zag het allemaal gebeuren – en de alarmbellen gingen rinkelen! Want een aantal jaar geleden had Femke zelf soortgelijke symptomen: ze ontwikkelde een extra laagje vet rond haar middel, en voelde de spieren in haar armen en benen afnemen. Haar huid werd dun en broos, ze voelde zich constant moe en uitgeput, maar sliep ‘s nachts alsnog erg slecht. De diagnose? Het syndroom van Cushing.

  

Femke ging met Lana naar de dierenarts, die de hond uitgebreid onderzocht. Inderdaad, ook Lana had last van het syndroom van Cushing. Maar net als bij Femke, zal het opzetten van een goed behandelplan voor Lana een behoorlijke uitdaging gaan worden!

Het syndroom van Cushing

Het syndroom van Cushing is zowel bij mensen als bij honden een ernstige aandoening, die het gevolg is van een overmatige afgifte van het stresshormoon cortisol door de bijnieren. De overmatige productie van cortisol is in ongeveer 80% van de gevallen het gevolg van een (meestal goedaardige) tumor van de hypofyse, waarbij de hypofysetumor een overmaat aan het bijnier-stimulerende hormoon ACTH afgeeft aan het bloed.

De andere belangrijke oorzaak van een overmaat aan cortisol is een bijniertumor, die in de meerderheid van de gevallen (zeer) kwaadaardig is. Zowel de oorzaken, het ziektebeeld, de diagnostiek en de behandeling zijn zeer vergelijkbaar bij mensen en honden, met dien verstande dat het syndroom van Cushing 1000 maal vaker voorkomt bij honden dan bij mensen. Daarmee is een hond met het syndroom van Cushing een uitstekend model voor deze (relatief zeldzame) aandoening bij de mens. Dit heeft als grote voordeel dat onderzoek naar nieuwe (verbeterde) therapieën voor honden met het syndroom van Cushing, niet alleen nuttig zijn voor de hond, maar ook voor zijn favoriete baasje, de mens, en omgekeerd.

Indien mogelijk is de behandeling van het syndroom van Cushing operatief: wegnemen van de tumor die direct of indirect heeft geleid tot de overmaat aan cortisol. Echter, het operatief verwijderen van de tumor is lang niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld omdat een bijniertumor al uitgezaaid is. In die gevallen is medicamenteuze therapie vereist. Een veelgebruikt medicijn is mitotane. Mitotane is in staat om bijniercellen, inclusief bijnier-tumorcellen, te vernietigen. Helaas kan de effectieve mitotane dosering vaak niet gegeven worden, omdat deze aanleiding geeft tot ernstige bijwerkingen.

Betere behandelingen

Het doel van deze studie is om te onderzoeken of het combineren van mitotane (en soortgelijke middelen) met medicijnen die het effect van mitotane kunnen versterken, het mogelijk maken om met lagere doseringen mitotane wel een goed effect te bereiken, zonder dat er ernstige bijwerkingen optreden. Dit zal getest worden in honden-bijniercelkweken (zowel van normale bijnieren als van bijniertumoren).

Deze bijniercelkweken zijn een zeer goed in vitro model voor de bijnier(tumor)en in vivo, waardoor de onderzoeken kunnen worden uitgevoerd zonder dat gebruik gemaakt hoeft te worden van proefdieren. Het kunnen inzetten van honden-bijniercelkweken is uniek in de wereld en het resultaat van jarenlang hard werken van het bijnier-onderzoeksteam van de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. 

Help je mee?

De horizon die we bij ons onderzoek voor ogen hebben is een significante verbetering van de medicamenteuze behandeling van het syndroom van Cushing bij zowel mensen als honden, met als uitvloeisel een duidelijke verlenging van de overlevingstijd en de kwaliteit van leven van mensen en honden met deze ziekte.

Met jouw bijdrage maak je een verschil voor honden én mensen met het syndroom van Cushing.

Samen krijgen we kanker klein!